نحوه گفتن خبر فوت عزیزان به کودکان

یکی از اصطلاحاتی که این روزها به دلایلی از جمله کووید19 در خبرها می شنویم، فوت عزیزان است. افراد با از دست دادن نزدیکان و دوستان خود دچار حالت روحی-روانی می گردند که به آن سوگ می گویند. این افراد با توجه به هجمه ناراحتی و غم، مراحل سوگواری را طی می نمایند. و این مسئله بسته به درک افراد، در سنین مختلف اثرات خود را بر جای می گذارد.نحوه گفتن فوت عزیزان به کودکان؟

کودکان از کنجکاوترین مردم روی زمین هستند. آن ها خواهان شناخت محیط پیرامون خود و دیگران به شیوه های مختلف می باشند. گاهی والدین در پاسخ به برخی سوالات عجیب و مو شکافانه کودکان، چیزی برای گفتن ندارند. و گاهی ممکن است پاسخ هایی به کودکان بدهند که نتایج نامطلوبی به همراه داشته باشند.

یکی از مواردی که اضطراب زیادی را برای والدین و اطرافیان بوجود می آورد، توضیح مرگ و فوت اطرافیان به کودک است.

بسیاری از پدر و مادران به دلیل آن که در نحوه پاسخ گویی به فرزند خود، آگاهی نداشته و آموزش لازم را ندیده‌اند، از جواب سر باز می زنند. که ابهام را در ذهن او زیاد می نماید.

در این مقاله قصد بررسی چگونگی پاسخ گویی به سوال کودک درباره مرگ و فوت عزیزان را خواهیم داشت. با ما باشید تا به پاسخ مناسبی در رابطه با پرسش هایتان دست بیابید.

فریب ندهید

قبل از ورود به بخش بیان فوت عزیزان به کودکان، نیاز است والدین نکته ای را بدانند. شما نباید کودک خود را فریب دهید. می بایستی متناسب با شناخت و درک کودک با مثال های عینی و واقعی مرگ را به او توضیح دهید. هرگونه دروغ و فریب می تواند در آینده تناقضی در ذهن کودک بوجود بیاورد.

اطلاعات باید متناسب با سن کودک به او داده شود. تا از بروز افکاری ناسالم در ذهن او جلوگیری گردد. ممکن است به دلیل درک ناصحیح از نبودن یک شخص و مرگ او، کودک خود را مسبب شرایط حاضر بداند و در نتیجه دچار احساس گناه و کاهش عزت نفس شود.

با دروغ گفتن در زمان حال مسئله حل می گردد اما به مرور اثراتی مثل پرخاشگری و بی اعتمادی به همراه خواهد داشت.

نکات نحوه بیان فوت عزیزان به کودکان

آیا می دانستید که کودکان از همان سنین ابتدایی یعنی 2 سالگی، با مفهوم مرگ آشنا هستند؟
اما درک درستی از مفهوم آن ندارند. درک کودکان در سنین مختلف دستخوش تغییراتی می شود. به عنوان مثال در سنین پایین وقتی که با اسباب بازی خود بازی می کند، زمانی که اسباب بازی به اصطلاح می میمرد، دوباره او را زنده می کند. که به معنی این است، بعد از مرگ افراد دوباره زنده می شوند.

تغییرات در این نظام باور از سنین ابتدایی پیش دبستانی شروع می گردد. در ادامه به نکاتی در رابطه با نحوه بیان فوت عزیزان، اشاره شده است.

1. واقع بینانه باشد

   در بیان فوت عزیزان به کودکان از استعاره های درستی استفاده کنید که توام با واقعیت باشد. در صورتی که شما به بیان استعاره هایی مثل، رفته پیش خدا، خوابیده و رفته مسافرت بپردازید، در آینده می توانند آسیب هایی به فرزند شما وارد نماید.وقتی که به فرزندتان می گویید متوفی به خواب رفته، در واقع افکاری ناسالم در رابطه با خواب در ذهن کودک شکل می دهید. نگرانی، اضطراب و وحشت وجود او را فرا می گیرد. و دلیل آن این است که فکر می کند ممکن است خود، پدر یا مادرش به خاطر خواب دیگر بیدار نشوند.

   وقتی که گفته می شود متوفی به مسافرت رفته است، انتظاری دائمی در کودک ایجاد می کنیم. آن روی سکه امید، ناامیدی و افسردگی است.

   زمانی که به کودک می گویم متوفی پیش خدا رفته است، باعث می شویم که کودک خواستار برگشت عزیز از دست رفته باشد. در صورتی که ممکن نیست و رشد بخش مذهبی و اعتقادی دچار تزلزل می گردد.

2. تشبیه سازی

   موردی که همه موافقیم این است که بودن نمونه و مثال های ملموس، بسیار در درک مسائل مفید واقع می شود. بنابراین سخن خود را با مثالی از مفهوم مرگ در دیگر زمینه ها توضیح دهید. این کار درک ماهیت مرگ و فوت عزیزان را تسهیل می نماید.به عنوان مثال می توانید مرگ در حیوانات را به کودک توضیح دهید و بگویید همانطور که حیوانات از دنیا می روند، انسان ها نیز آن گونه هستند. لازم به ذکر است که درک مرگ در کودکان سنین 5-3 ساله از دشواری بسیاری برخوردار است. زیرا کودکان در این دوره خود محوری بیشتری دارند.

کودکان در مواجهه با اتفاقاتی نظیر فوت عزیزان، طلاق و… می توانند دچار سوگ شوند. در این دوره معمولا میلی برای صحبت نمودن ندارند. اطرافیان باید شرایطی مهیا کنند که کودک احساسات خود را بیان کند و به او اجازه صحبت بدهند.

تفاوت جنیستی در برخورد با مرگ و فوت عزیزان

دختران و پسران هردو هیجانات را درک می نمایند و در مواجهه با فوت عزیزان مشکلات رفتاری از قبیل پرخاشگری، استرس، اضطراب، نگرانی، ترس، افت تحصیلی، عدم ورزش، افسردگی، کاهش یا افزایش افراطی اشتها، عدم تمرکز، سوء مصرف و… را می توانند از خود نشان دهند. اما در نحوه بروز تفاوت هایی با یکدیگر دارند.

پسران معمولا ناراحتی خود را برون سازی می کنند و حالاتی از پرخاشگری و افت یا ترک تحصیل از خود بروز می دهند. در صورتی که دختران بیشتر تمایل به درونی سازی یعنی منزوی شدن و اضطراب دارند.

به کودک آزادی بیش از حد ندهید

معمولا به کودکانی که دچار فوت عزیزان یا طلاق شده اند آزادی عمل زیادتری داده می شود. چرا دل‌شان به حال کودک می سوزد. در صورتی که نمی دانند همین آزادی بیش از حد می تواند مشکلات رفتاری و شخصیتی مثل خودشیفتگی، توقع بیش از حد و… را در کودک بوجود بیاورد.

کودکی که آزادی این را دارد که به وسایل هر کسی بدون هیچ اجازه ای دست بزند و کسی مانع او نمی شود، شخصیتی گیرنده خواهد داشت. و تفکر اینکه بعدا اصلاح خواهد شد فقط به ریشه دار شدن رفتار او دامن می زند.

در این برهه زمانی نیاز است که والدین با سبک فرزند پروری مقتدر و مثبت، میزان آزادی او را کنترل نمایند. و مواردی را به او آموزش دهند. البته آموزشی سالم که عاری از هرگونه سرزنش و توهین باشد.

در این مقاله سعی بر آموزش نحوه بیان فوت عزیزان و مفهوم مرگ به کودکان را داشتیم، در صورتی که همچنان پاسخی برای سوالات خود نیافته اید، می توانید جهت مشاوره روانشناسی با مشاورین راز ماندگار در ارتباط باشید.