حمله پانیک چیست؟
حمله پانیک (Panic Attack) یک حمله ناگهانی و شدید اضطراب یا ترس است که بدون هشدار قبلی شروع می‌شود و معمولاً چند دقیقه تا نیم‌ساعت طول می‌کشد. در این حالت، فرد احساس می‌کند که ممکن است بی‌هوش شود، سکته کند یا حتی بمیرد، در حالی‌که واقعاً در خطر نیست و فقط بخاطر انقباض یکدفعه ای در عضلات رخ میدهد و با مدیریت درست و کمک از یک‌روانشناس برای پیدا کردن ریشه این بیماری قابل درمان است ریرا ریشه ای که باعث بروز این حمله می شود بسیار مهم و حیاتی است که روانشناس با توجه به تشریح بالینی و اطلاعات بدیت آمده و روانشناختی می تواند دلیل بیماری را بدست آورد و‌با توجه به نوع علت راهکار درمانی ارائه نماید.
علائم حمله پانیک:
• تپش قلب یا ضربان سریع قلبی
• تنگی نفس یا احساس خفگی در گلو
• سرگیجه، لرزش یا بی‌حسی در اعضای بدن
• عرق سرد یا گرگرفتگی
• حالت تهوع یا دل‌پیچه و استفراغ
• ترس از مردن و سنگ‌کوب کردن یا از دست دادن کنترل اعضای بدن
• احساس جدا شدن از بدن
• حرکت بی دلیل اعضای بدن بویژه دست ها و گردن
مهم ترین دلایل ایجاد حمله پانیک چیست؟
• استرس زیاد یا تجربه تروماتیک در لحظه
• اختلالات اضطرابی یا سابقه خانوادگی
• مشکلات هورمونی یا مصرف کافئین، الکل یا مواد محرک
• کم‌خوابی یا تغییرات شدید در سبک زندگی
•تجربه شرایط استرس زا و عدم کنترل
•قرار گرفتن در شرایط رعب آور
تفاوت پانیک با اضطراب عادی چیست ؟
اضطراب ممکنه طولانی و تدریجی باشه، اما حمله پانیک ناگهانی، شدید و معمولاً در یک لحظه صورت میگیره. گاهی حتی وسط خواب یا در حال استراحت هم اتفاق می‌افته و گاهی در اجتماع به یکباره ظاهر میشه و یا بخاطر فرو رفتن در افکار صورت میگیره
چه کسانی بیشتر در معرض حمله پانیک قرار میگیرند؟
افرادی که بیشتر در معرض حمله پانیک هستند:
1. افراد دارای سابقه اختلالات اضطرابی یا افسردگی
• کسایی که اختلال اضطراب فراگیر (GAD)، اختلال وسواس فکری-عملی (OCD)، یا افسردگی دارن، بیشتر در معرض حمله پانیک هستن.
2. افرادی با سابقه خانوادگی
• اگر یکی از اعضای خانواده (مثلاً پدر یا مادر) سابقه حملات پانیک یا اختلال پانیک داشته باشه، احتمال بروز در فرد بیشتر میشه.
3. افراد تحت استرس مزمن
• کسایی که در شرایط پرتنش زندگی می‌کنن (طلاق، از دست دادن عزیز، مشکلات مالی یا شغلی) بیشتر مستعد حملات پانیک هستن.
4. افرادی که تجربه تروما داشتن
• تجربه‌های شدید مثل تصادف، سوگ ناگهانی، آزار جنسی یا جسمی در گذشته می‌تونن زمینه‌ساز حملات پانیک بشن.
5. مصرف‌کنندگان مواد محرک یا کافئین زیاد
• مصرف زیاد قهوه، سیگار، الکل، یا مواد محرک مثل آمفتامین و کوکائین می‌تونه باعث حملات پانیک بشه یا اون‌ها رو تشدید کنه.
6. افرادی با اختلالات جسمی خاص
• مثلا اختلالات تیروئیدی، کم‌خونی، یا مشکلات قلبی ممکنه علائمی بدن که مشابه پانیکه یا خود پانیک رو تحریک کنن.
7. افرادی که خواب ناکافی دارن
• بی‌خوابی یا کیفیت بد خواب تأثیر زیادی در حساسیت سیستم عصبی و بروز حملات پانیک داره
مهم ترین راهکار درمان و مدیریت پانیک:
• تنفس عمیق و تمرین‌های آرام‌سازی
• روان‌درمانی (مثل CBT) برای کنترل افکار اضطرابی
• داروهای ضد اضطراب یا ضد افسردگی (با تجویز پزشک)
• ورزش، خواب کافی، کاهش مصرف کافئین و استرس
•مراجعه با روانشناس و پیدا کردن منشا این بیماری که از مهم ترین مسائل برای درمان محسوب میشه.
1. درمان روانشناختی (غیر دارویی) – خط اول درمان
الف. درمان شناختی-رفتاری (CBT)
• مؤثرترین و علمی‌ترین روش درمان پانیکه که روانشناس با توجه به شرح بالینی از این نوع درمان استفاده میکنه
• این رویکرد درمانی بهت یاد می‌ده افکار ترس‌زا رو شناسایی و کنترل و درمان کنی.
• کمک میکنه متوجه بشی علائم فیزیکی پانیک خطرناک نیستن ولی باید پیگیری و درمان بشن
• معمولاً طی چند جلسه تأثیرش شروع میشه و به وضوح تغییرات رو به بهبود رو میبینی
ب. مواجهه درمانی (Exposure Therapy)
• اگه ترس از مکان یا موقعیت خاصی باعث حمله میشه، به‌مرور در محیط کنترل‌شده با اون مواجه می‌شی تا بدنت عادت کنه.
ج. تمرین‌های تنفسی و ذهن‌آگاهی (Mindfulness)
• تنفس عمیق، ریلکسیشن، و مدیتیشن کمک می‌کنن در لحظه بمونی و بدنت رو آروم کنی.
• تکنیک 4-7-8 یا 5-4-3-2-1 grounding توی پانیک خیلی کاربرد داره که با توجه به نوع و سطح حمله در فرد ارائه میش
2. درمان دارویی – در صورت شدت یا مزمن بودن
داروهایی که معمولاً تجویز می‌شن:
• SSRIs مثل سرترالین، فلوکستین، یا سیتالوپرام
(اثر طولانی‌مدت دارن، خط اول دارویی هستن)
• بنزودیازپین‌ها مثل آلپرازولام یا کلونازپام
(اثر سریع دارن، ولی فقط برای کوتاه‌مدت توصیه می‌شن چون اعتیادآورند و مصرف زیاد آن خطرناک است
نکته: دارو حتماً باید زیر نظر روانشناس و روانپزشک مصرف بشه، چون تنظیم دوز خیلی مهمه
3. سبک زندگی مکمل درمان
• خواب کافی و منظم
• کاهش کافئین، الکل و سیگار
• ورزش روزانه (حتی ۲۰ دقیقه پیاده‌روی)
• تغذیه سالم و منظم
• دوری از محرک‌های استرس‌زا تا حد امکان
جمع‌بندی
ترکیب درمان CBT + دارو (در صورت نیاز) + تمرین‌های آرام‌سازی + سبک زندگی سالم بهترین و کامل‌ترین راه درمان حمله پانیکه
حتما برای درمان این حمله و ریشه کن کردن آن از روانشناس متخصص نیز کمک بگیرید تا بتوانید شرایط را بصورت مطلوب سپری نمایید و میتوانید بصورت تلفنی و یا آنلاین روانشناس داشته باشید تا تحت درمان روانشناختی قرار بگیرید . کلینیک روانشناسی ماندگار بصورت تخصصی در این حوزه فعالیت دارد که شما میتوانید بصورت حضوری ،تلفنی ،آنلاین با روانشناس منتخب خود جلسات روانشناسی و‌رواندرمانی داشته باشید و از راهکار های درمانی روز دنیا در حوزه روانشناختی بهره مند شوید .
بدون دیدگاه