سلامت روان به حالتی از رفاه می گویند که در آن فرد تواناییهای خود را بطور کامل وکلی میشناسد، میتواند با فشارهای معمول زندگی کنار بیاید، کارآمد و پربازده و مفید و سودمند باشد و برای جامعهاش مثمر ثمر و مفید واقع شود و بتواند در برابر بحران هایی مانند جنگ از خود دیگران مراقبت نماید
حفظ سلامت روان در بحرانهای جنگی بسیار سخت و چالشبرانگیز است، اما با به کارگیری روشهایی علمی، عملی و انسانی و روانشناسی میتوان از آسیبهای شدید روانی پیشگیری کرد یا آنها را کاهش داد.
در ادامه دکتر ماندگار راهکارهایی برای حفظ سلامت روان در شرایط جنگی به شما عزیزان ارائه می دهد:
راهکارهایی برای حفظ سلامت روان در شرایط جنگی
۱. برقراری و حفظ ارتباط با دیگران
- حمایت روحی و روانی و اجتماعی از خانواده، دوستان، آشنایان نقش بسیار حیاتی دارد. صحبت کردن درباره احساسات و نگرانی ها و دلایل استرس و اضطراب میتواند به کاهش احساس تنهایی و درماندگی و انزوای فرد و جلوگیری از نشخوارهای فکری او کمک کند.
- اگر امکان ارتباط فیزیکی و حضور در کنار دوستان و خانواده در شرایط بحران های جنگی وجود ندارد، از راههای ارتباطی مجازی یا تلفنی، تماس تصویری و …. استفاده کنید.
۲. ایجاد یک روتین یا برنامه روزانه و پلن زیر نظر یک مشاور روانشناس متخصص
- ایجاد ساختار روزانه حتی در دل بینظمی جنگ، احساس کنترل و آرامش افکار و روان و پیشبینیپذیری مثبت به فرد میدهد و توصیه این است که حتما برنامه ریزی زیر نظر یک روانشناس داشته باشید تا با توجه به تشریح بالینی و روحیه و افکار اختصاصی به خود روتین مجزا داشته باشید.
- فعالیتهایی مثل نوشتن، کتاب خواندن، تماشای فیلم یا سریال مورد علاقه، بازیهای تفریحی گروهی، نقاشی، یا تمرینات ساده بدنی را وارد برنامه زندگی روزمره خود کنید.
۳. محدود کردن پیگیری ها و دنبال نکردن اخبار و اطلاعات
- قرار گرفتن مداوم در معرض اخبار ناگوار،حوادث و پیگیری مستمر خبرها،اضطراب و استرس و نگرانی و ترس را در افراد افزایش میدهد.
- منابع موثق را برای پیگیری اخبار انتخاب و دنبال کنید و ساعت و زمان مشخصی برای اطلاع از اخبار اختصاص دهید (مثلاً ۲ بار در روز).
۴. استفاده از مهارتهای کنترل و آرامسازی روانی ذهن و بدن
- تنفس عمیق، مدیتیشن، نماز، یا مراقبه ذهنی،ابزارهای کارآمد و قوی برای آرامسازی سیستم عصبی و مغزی هستند.
- کمک گرفتن از حرکات ساده یوگا یا ورزش های سبک هم به کاهش تنش ذهنی و بدنی کمک میکند.
۵. پذیرش احساسات و عواطف و جلوگیری از سرکوب آن
- ترس، خشم، غم ، استرس، نگرانی، اضطراب، حملات پنیک احساسات طبیعی در شرایط بحران های جنگی هستند. نترسید از اینکه آنها را احساس میکنید و احساساتتان را بپذیرید.
- نوشتن روزمرگی ها و خاطرات یا صحبت با یک روانشناس متخصص میتواند به پردازش و پذیرش این احساسات کمک کند.
۶. کمک و همدلی و همراهی با دیگران
- کمکهای کوچک (مانند پناه دادن، شنیدن درد دل دیگران، یا دادن خوراکی و پذیرایی و همدلی و همراهی کردن با دیگران) احساس معنا و ارزش را در فرد تقویت میکند و به فرد کمک میکند احساس ناراحتی و درماندگی و ناتوانی نکند.
۷. حتما از روانشناس متخصص کمک بگیرید
- در برخی مناطق جنگی، خطوط رواندرمانی تلفنی یا آنلاین در دسترس است که میتوانید به صورت مجازی و بدون نیاز به حضور با روانشناس ارتباط بگیرید.کلینیک روانشناسی راز ماندگار بصورت تلفنی، آنلاین و حضوری آماده خدمت رسانی به تمام هموطنان در داخل و خارج از کشور در شرایط بحران های جنگی می باشد و در کوتاه ترین زمان ممکن می توانید با روانشناس خود جلسه مشاوره تلفنی و آنلاین داشته باشید.
- کمک گرفتن نشانه ضعف نیست، بلکه نشانه بلوغ روحی و روانی است. زیر نظر یک روانشناس می توانید تمام حالات روحی و روانی خود را کنترل و مدیریت کنید و به شرایط روحی خود بهبود دهید.
۸. توجه به زبان بدن و نیازهای روحی و جسمی
- تغذیه مناسب، خواب حتی کوتاه ولی با کیفیت و نوشیدن آب کافی تاثیر مستقیمی بر سلامت روان دارند. در شرایط روحی ناخوشایند ، بدن به استراحت بیشتری نیاز دارد تا بتواند ترمیم روحی را انجام دهد.
- بدن خسته یا گرسنه، بیشتر مستعد اضطراب و افسردگی و استرس و نگرانی است.
۹. محدود کردن افکار فاجعهبار و نشخوارهای فکری
- وقتی ذهنتان به سمت “بدترین حالت ممکن” میرود، سعی کنید واقعیتهای اکنون را بررسی کرده و ذهنتان را به حال حاضر برگردانید. پرداختن به افکار منفی باعث ایجاد رعب و وحشت،استرس و اضطراب می شود.
10. استفاده از منابع کمکی برای مواقع جنگ:
اگر به منابعی مانند اپلیکیشنهای ذهن آگاهی یا آرامسازی ذهنی، فایل های صوتی مدیتیشن، موسیقی های آرامش بخش، فیلم های آموزشی، پادکست دسترسی دارید حتما به استفاده از آنها بپردازید.
۱۱.ایجاد فضاهای امن ذهنی و واقعی
گوش دادن به موسیقی آرام،آواز خواندن،خواندن کتاب یا حتی تجسم ذهنی یک مکان آرام، برای آرام سازی ذهنی بسیار کمککننده است.
مولفههای مهم و اصلی سلامت روان چیست:
- خودآگاهی و شناخت احساسات، افکار و نیازهای شخصی و فردی به صورت واقع بینانه
- کنترل هیجانات و توانایی مدیریت خشم، غم، ترس و اضطراب واسترس و وحشت زدگی
- روابط سالم با دیگران و تعامل و ارتباط با دایره ارتباطی
- انعطافپذیری روحی و ذهنی در برابر بحرانهای جنگی و شکستها و ناراحتی ها و غم ها
- مدیریت بحران و توان تصمیمگیری بصورت منطقی و واقع بینانه
- احساس معنا دادن به زندگی و هدفمندی و رضایت از زندگی
دلایل مهم برای داشتن سلامت روان چیست:
1. تاثیر مستقیم بر سلامت جسم و روح و روان
- اضطراب و افسردگی میتواند باعث بیماریهای قلبی، گوارشی، روحی، روانی و مشکلات خواب، یا دردهای مزمن و شبه جسمی شود.
- استرس زیاد سیستم ایمنی را ضعیف میکند وباعثخلل در عملکرد اندام ها می شود.
- استرس و اضطراب و نگرانی از بحران های جنگی باعث عدم کنترل در عملکرد های روانی و عدم قدرت در تصمیم گیری و کنترل بر رفتار را به همراه دارد.
2. افزایش کیفیت زندگی و امید به آینده
- فردی که از نظر روانی سالم است، زندگی را معنادار تر، لذتبخشتر و هدفمند تر و زیباتر تجربه میکند و به دنبال ساختن آینده ای درخشان است
3. توانایی مقابله با بحرانها و مشکلات و موانع
- سلامت روان به ما کمک میکند در شرایط سخت مثل بحران های جنگی، بیماری، یا فقدان عزیزان مقاومت و تابآوری داشته باشیم و قدرت مدیریت و حل مسئله را پیش بگیریم.
4. ایجاد و حفظ روابط سالم و هدفمند و راهبردی
- با سلامت روان خوب، افراد میتوانند ارتباط مؤثر، همدلانه و بدون خشونت با دیگران برقرار کنند و به همنوعان خود در مواجه با مشکلات کمک کنند.
5. پیشنیاز موفقیت در کار و تحصیل و زندگی
- تمرکز، انگیزه، تصمیمگیری درست و خلاقیت همگی وابسته به حال خوب روانیاند. فردی که دارای سلامت روان باشد می تواند به موفقیت و قدرت و پیشرفت دست پیدا کند.
6. کاهش خشونت، اعتیاد و آسیبهای اجتماعی و خانوادگی
- بسیاری از رفتارهای پرخطر یا جرمها ناشی از اختلالات یا فشارهای روانی درماننشدهاند که باعث ایجاد تنش در خانواده و جامعه می شوند.
7. تأثیر بر سلامت روان فرزندان
- والدینی با سلامت روان خوب، بهتر میتوانند کودکان سالم و شاد تربیت کنند.
8. پیشگیری از آسیبهای جدی روانی
- اختلالاتی مانند افسردگی، اضطراب، وسواس، خودآزاری و خودکشی با مراقبتهای روانی قابل پیشگیری و درمان با کمک روانشناس است.
9. کمک به رشد معنوی و اخلاقی
- فرد با روان سالم، بیشتر میتواند روی رشد شخصی، اخلاقی و معنوی و توسعه فردی خود در تمام جوانب زندگی تمرکز کند.
10. زیربنای محکم برای صلح اجتماعی
- جامعهای که افرادش از نظر سلامت روانی در وضعیت مناسبی هستند، کمتر دچار خشونت، تنش و بیثباتی و افسردگی و اختلالات روحی و روانی میشود و جامعه ای سالم و رو به پیشرفت محسوب می شود.
جمع بندی:
نبود سلامت روان میتواند به شکل اضطراب،عدم مدیریت بحران، افسردگی، خشم کنترلنشده، اعتیاد، اختلالات خواب، یا انزوا از اجتماع خودش را نشان دهد.اگر احساس میکنید درگیر چالشهایی مانند استرس و اضطراب و تنش و ترس ناشی از بحران های جنگی و روانی هستید و بهتنهایی قادر به حل آنها نیستید، مشاوره با یک درمانگر حرفهای میتواند اولین قدم مهم بهسوی تغییر باشد.کلینیک روانشناسی راز ماندگار بصورت کاملا حرفه ای در این حوزه مشغول به فعالیت است که شما عزیزان به صورت تلفنی،حضوری، آنلاین می توانید از خدمات مجموعه بهره مند شوید.