لازمه رسیدن به موفقیت در هر کاری آمادگی و آگاهی بیشتر است. هرچه این آگاهی بیشتر باشد افراد با تسلط بیشتری به مسیر خود ادامه می دهند. دانشجویان و بخصوص دانش آموزان، جزء دسته های خاصی هستند که حتما باید تکنیک‌های مطالعه ، خلاصه نویسی، تست زنی و مرور را فرا گرفته باشند.
بیشتر دانش آموزان و حتی دانشجویان به دلیل عدم تجربه و نبود مشاور مناسب، مسیرهای اشتباه خود را همچنان ادامه می دهند. دانش آموزی که در یادگیری کتاب عربی دچار مشکل است، بدون برطرف نمودن مشکل یا تصحیح عملکرد، دست از مطالعه می کشد. در صورتی که اگر روش مطالعه مناسب را می دانست، بازده بیشتری از خود نشان می داد.
در ادامه قصد داریم شما را به شناخت مناسبی از تکنیک‌های مطالعه برسانیم. در صورت داشتن هر گونه سوال، با ما باشید تا پاسخی برای آن بیابید.
فواید آشنایی با تکنیک‌های مطالعه
آشنایی با تکنیک ها می تواند از بروز بسیاری درگیری های روانی و جسمانی پیشگیری و در مقابل سلامت روان و جسم را فزونی بخشد. که عبارت اند از:
- جلوگیری از اتلاف زمان
- استفاده بهتر از زمان
- عدم خستگی با بازدهی مناسب
- کاهش استرس مطالعاتی
- افزایش آرامش
- جلوگیری از وسواس و کندی مطالعاتی
- رسیدن به موقع به اهداف
- کیفیت ماندگاری بهتر محتوا
- افزایش کنترل روانی و فردی
- داشتن روحیه ای مثبت و با انگیزه
بسته به فرد می تواند فواید دیگری نیز دارا باشد. موارد ذکر شده را می توان به صورت عکس درباره عدم آشنایی با تکنیک‌های مطالعه نام برد.
تکنیک منحصر به فرد خود
قبل از شروع قسمت اصلی مقاله لازم است بدانید که بسیاری از داوطلبان موفق کنکورهای سراسری، روش مطالعه خاص خود را داشته اند. این منحصر به فرد بودن برخاسته از خودشناسی و شناخت ذهن و بدن است. لزومی ندارد همه افراد از یک تکنیک استفاده نمایند، بلکه برای شروع، روش درست را برای خود انتخاب کرده و سپس آن را به مرور شخصی سازی نمایید.
تکنیک‌های مطالعه
افراد با شناخت خود و نقاط قوت و ضعفی که در هر زمینه‌ای دارند، می توانند بهره وری خود را افزایش دهند. مطالعه و یادگیری از این قاعده مستثنی نیستند. از مهم ترین دلایل شناخت تکنیک‌های مطالعه جلوگیری از اتلاف زمان و ناامیدی است. در ادامه به بررسی 8 مورد از تکنیک‌های مطالعه خواهیم پرداخت.
تکنیک ضلع مطالعاتی
افراد بر حسب نحوه یادگیری به 5 ضلع تقسیم می شوند. چگونگی یادگیری و مطالعه در هر کدام از این ضلع ها متفاوت می باشد. پس خودشناسی بیشتر به شناخت ضلع مطالعاتی منجر می شود.
ضلع نوشتاری:
فردی که میزان بازدهی بیشتری در زمان نوشتن مطالب دارد، در این ضلع قرار می گیرد. لذا این گروه از افراد باید مطالعات خود را به گونه ای تنظیم نمایند که از نوشتن، زیاد استفاده کنند.
نکته: باید توجه گردد، نوشتن زمان زیادی از وی نگیرد.
ضلع شنیداری:
افرادی هستند که به خوبی سخنرانی ها و آهنگ ها در ذهنشان باقی می ماند. این گروه بهره وری بالاتری در زمان استفاده از صوت ها دارند. بنابراین اگر بتوانند متون را به صوت تبدیل نمایند، موفقیت بیشتری کسب خواهند نمود.
ضلع تصویری:
در عده ای از مردم تصاویر و فیلم ها به خوبی در ذهن مانده و تثبیت می شود. استفاده از مطالب به صورت شکل، جدول، نمودار و… می تواند به این گروه از افراد کمک زیادی کند.
ضلع تجربی:
معمولا ماندگارترین مطالب و یادگیری‌ها، متعلق به تجربه مستقیم آن عمل است. در امر مطالعه این عمل محدود است. اما با استفاده از فلش کارت و ساخت شکل‌ها، امکان بهبود عملکرد وجود دارد.
ضلع خواندن:
اکثریت مردم به دلیل عدم شناخت خود از عمومی ترین ضلع استفاده می کنند. در این ضلع فرد با مطالعه و خواندن یادگیری را انجام می دهد. معمولا در همه ضلع های قبل دیده می شود.
تکنیک مسیر یابی
آشپزی که می داند قصد درست کردن چه غذایی(هدف) را دارد، زمان خود را صرف آن غذا می کند. حال اگر از زمان دقیق استفاده از ادویه ها و دستور پخت اطلاع داشته باشد، در زمان از پیش تعیین شده به هدفش خواهد رسید.
دانش آموزی که برنامه ریزی خوبی برای مسیر خود تا هدف داشته باشد از سردرگمی و بیراهه رفتن در امان است. این برنامه ریزی و هدف ها می بایست کوتاه،میان و بلند مدت باشد. وی باید بداند از کجا شروع کرده و در چه زمانی چه دستاوردی داشته باشد.
تکنیک مرز محیطی
بنظر شما روی تخت خوابی که ساعاتی از روز را روی آن می خوابید، به خوبی می توانید مطالعه کنید؟!
قطعا نه، شاید هم بتوانید اما آنقدر خمیازه خواهید کشید تا بالاخره بخوابید!
یکی از تکنیک‌های مطالعه داشتن محیط و مکانی مناسب برای یادگیری است. جایی که تداعی کننده و یادآور مواردی مثل خواب، بازی، خاطرات و… نباشد. محیطی که خنثی و عاری از هرگونه مزاحمت است.
تکنیک کنترل فکر
اکثریت تجربه این را داشته ایم که به هنگام مطالعه، حتی خاطره ای که اصلا از دوران کودکی به خاطر نداشته ایم به یادمان آمده است!!! یا افکار متفاوتی که دائم به ذهن خطور می کنند!
این مورد از تکنیک‌های مطالعه می گوید که با قاطعیت با این افکار برخورد کنید و اجازه ورود به ذهنتان ندهید. از جمله تکنیک هایی که می توان برای کنترل افکار استفاده نمود، تکنیک های گشتالتی است.
در این تکنیک فرد بایستی کاغذی در کنار خود بگذارد و هر بار که فکری به ذهن خطور کرد، تیکی بر روی برگه بزند. و به مرور در روزهای آتی سعی نماید میزان تیک ها را کمتر کند.
در تکنیک دیگری، فرد در طول روز به مدت 15 دقیقه، زمان خاصی برای فکر کردن اختصاص می دهد. و به تفکر درباره مسائل وارد شده به ذهن می پردازد. ادامه این روند موجب اشباع شدن آن فکر می گردد.
نکته: تکنیک‌ها می توانند از شخصی به شخص دیگر به دلیل تفاوت های فردی متفاوت باشند.
آسیب های عدم آشنایی با تکنیک‌های مطالعه
همانطور که در بخش اول مقاله ذکر شد افراد با شناخت نقاط قوت و ضعف خود می توانند کمک زیادی به کیفیت عملکرد خود نمایند. عده ای اهمیتی به این مسائل نداده و به آسیب هایی دچار می گردند. برخی از این موارد عبارت اند از:
- اختصاص زمان بیش از حد به مطالعه محتوا
- نا امیدی در نتیجه کند خوانی
- عدم تمرکز ذهنی به دلیل وسواس مطالعاتی
- نتیجه نامناسب در آزمون های آزمایشی
- فاصله گرفتن از درس
- گرایش به امور بیهوده
- نرسیدن به هدف مورد انتظار
- بی حالی و خواب آلودگی حین مطالعه
- عدم ماندگاری و ثبات مطالب در ذهن
تکنیک‌های مطالعه
این تکنیک ها مهارت هایی هستند که در جهت بهبود فرآیند یادگیری و مطالعه به کار می روند. هر فرد بسته به هدفی که دارد، روش خاصی را برای خود بر می گزیند. در ادامه به بررسی 4 مورد دیگر از 8 تکنیک مطالعه می پردازیم.
تکنیک حفظ تعادل
در این تکنیک لازم است که افراد زندگی خود را دچار یکنواختی کامل نکنند. درست است که فرد متناسب با ارزش هدف، باید خود و زندگی را وقف رسیدن به آن نماید اما نتایج تحقیقات نشان می دهد افرادی که در کنار مطالعه، به کاری پاره وقت نا مرتبط می پردازند، به نتایج بهتری دست می یابند.
دلیل این است که ذهن دچار یکنواختی و خستگی نمی شود. و گنجایش مغز افزایش پیدا می کند. پس ایجاد تعادل میان امور در زندگی مهم است.
لازم است بدانید که به لحاظ علمی، زمانی که شما بعد از مطالعه به کاری، بر فرض مثال آشپزی، می پردازید مغز فرصت این را پیدا می کند که مطالب مطالعه شده را پردازش و دسته بندی نماید. زیرا آشپزی امری متفاوت از مطالعه بوده و دسته بندی جداگانه ای در مغز دارد.
تکنیک نوبت دهی
کارهایتان را اولویت بندی کنید و بر حسب همین نوبت دهی،برنامه ریزی خود را تنظیم نمایید. اهمیت این مورد در تکنیک‌های مطالعه زمانی مشخص می شود که دیگر دچار سردرگمی نخواهید شد زیرا از رتبه هر کدام مطلع هستید.
در این تکنیک هر چه کار از اهمیت و ارزش بالایی برخوردار باشد شماره کمتری دریافت می کند و هرچه از میزان ضرورت کمتری برخوردار باشد شماره بیشتری می گیرد. و در نهایت با توجه به اهمیت کار، به همه آن ها خواهید رسید.
نکته:در تکنیک نوبت دهی نیاز به تلفیق با تکنیک حفظ تعادل می باشد. و تعلق خاطر به دست آمده کمک کننده است.
تکنیک تقویت
در تکنیک‌های مطالعه باید دقت داشته باشید که از هر فرصتی برای تقویت مطالعه استفاده کنید. و پاداشی برای کار مثبتی که انجام داده اید در نظر بگیرید. اگر برخلاف روزهای قبل توانستید در زمان مناسبی از خواب بیدار شوید پاداشی به عنوان تقویت این رفتار در نظر بگیرید.
در امر مطالعه نیز اگر توانستید به هدف مشخص شده در برنامه دست یابید جایزه ای در نظر بگیرید مثل گردش با دوستان در روز تعطیل.
در نقطه مقابل در صورتی که در رسیدن به اهداف کوتاهی کردید، تنبیهی معین کنید تا از بروز دوباره آن جلوگیری شده و یا از احتمال کمتری برخوردار شود.
تکنیک برگه طلایی
در این مود از تکنیک‌های مطالعه گفته می شود که همیشه از نکته برداری و یادداشت برداری استفاده کنید. این برگه ها در دوران مرور و جمع بندی از اهمیت بسزایی برخوردار هستند. و اطمینان خاطر خوبی به شما می دهند. به طور قابل توجهی در مرور زمان کمی به خود اختصاص می دهند.
در یادداشت برداری از اضافه نویسی خودداری کنید. کلمات و جملاتی انتخاب از متن اصلی انتخاب کنید که مفهوم دور آن می چرخد. استفاده از نمودارهای درختی بازدهی خوبی از خود نشان داده اند.
خلاصه نویسی، مرور و تست زنی
هر کدام از این سه مورد به نوبه خود نقش زیادی در نگهداری و تثبیت مطالب یادگیری شده در ذهن دارند. در خلاصه نویسی مثل تکنیک بالا باید از زیاده نویسی جلوگیری شود تا در زمان مرور خسته کننده نباشد.
ایستگاه های مرور مطالب یادگیری شده در تثبیت محتوا بسیار مهم است. در زمینه تست زنی نیز نتیجه کار خود را خواهید دید. میزان درصدی که در تست های آموزشی دریافت می کنید به جهت آموزشی بودن، از اهمیت کمتری نسبت به تست های سنجشی برخوردار هستند. تست سنجشی نتیجه فرآیند یادگیری شما از ابتدا تا انتها را نشان می دهد.
در این مقاله بررسی تکنیک‌های مطالعه را داشتیم. در صورتی که پاسخی برای پرسش های خود نیافته اید،ددر صورت نیاز به راهنمایی و اشکال در مطالعه، می توانید جهت مشاوره تحصیلی با مشاورین راز ماندگار در ارتباط باشید.
بدون دیدگاه