تئوری جالب روانشناسی در 9 مورد

انسان ها در زندگی روزانه خود با اتفاقات و پدیده های مختلفی روبرو می شوند. برخی از علل این رویدادها برای آدمی مشخص است و برخی دیگر نه. اما آیا به راستی می توان به همین سادگی از کنار برخی موارد گذشت؟
تئوری های جالب روانشناسی و قابل تاملی را در این موارد مطرح می کنند. در صورت وجود هرگونه سوال و نیاز به راهنمایی با مشاورین راز ماندگار در ارتباط باشید.

9 مورد تئوری جالب

بارها شده که نتوانیم برخی اتفاقات را با تفکر نرمال و منطقی خود بسنجیم. یا اینکه اصلا ندانسته ایم که شرایط یک محیط یا رابطه به طور خودکار ما را به چه سمتی سوق می دهد. در ذیل به صورت بخش بندی شده به بررسی این موارد پرداخته شده است:

تئوری جالب سندرم جوجه اردک

در این تئوری به ما گفته می شود که یک جوجه اردک بعد از شکستن تخم و به دنیا آمدن، اولین موجود مشاهده شده را به عنوان مادر خود می پندارد (نقش پذیری) و وابستگی نسبت بدان شکل می گیرد. حال برخی روانشناسان معتقدند چنین موردی در انسان نیز وجود دارد.
این جوجه اردک اولین چیزی که در دنیای جدید خود می بیند، بهترین مورد در نظر می گیرد. و بعدا به سختی یا حتی غیر ممکن است او را متوجه چیزهای بهتر نمود. در صورتی که موارد جدید بهتر از نوع قدیمی هستند.

افرادی که کاغذ را به موارد دیجیتال، گوشی ساده را به لمسی و راه و روش قدیم را بر استاندارد جهانی و… ترجیح می دهد در زمره این سندرم قرار دارند.
این سندرم سبب ایجاد تعصب، عدم انعطاف پذیری و امتناع از تفکر و اندیشه در رابطه با نظرات دیگران می شود. در عین اینکه امکان راحتی و پیشرفت در روش نوین بیشتر است.

تئوری جالب مرجع ناشناس

بر اساس این تئوری جالب شما و ذهنتان به علت وجود برخی کلمات، به صورت عجیبی محتوا و جملات را به راحتی باور می کنید. کلماتی مثل هنرمند، دکتر، ارشد، دانشمند و… سبب می شوند به جمله اعتبار بخشیده شده و فرد خواننده یا شنونده به دلیل همراهی این کلمات با جمله، محتوا را باور کند. به عنوان مثال در اغلب تبلیغات تلویزیونی یا ماهواره ای فردی با عنوان دکتر یا کارشناس به صحبت درباره محصول یا دارو خاصی می پردازد.
در عین اینکه ممکن است هیچ تحقیقی در این زمینه، صحت دارو و… صورت گرفته باشد، اما به دلیل کلماتی که از یک کارشناس می شنوید احتمال پذیرش و تسلیم شدن بالاتر رفته و در دام این تئوری جالی می افتید.

در همین راستا سعی داشته باشید بدون منبع و اعتبار واقعی سخنان و تبلیغات را باور نکنید. جملات مجهولی که با “گفته می شود” یا عناوینی مثل “بیشتر دانشمندان” (که مشخص نیست دقیقا چه تعداد و چه کسی!) را بدون تفکر و اندیشه قبول نکنید. داشتن مدرک و دلیل ملاک ارزیابی شما باشد.

نکته: جدای از مرجع ناشناس به دفعات شاهد استفاده از افراد مشهور برای تبلیغات بوده اید. به عنوان مثال تبلیغ لباس یا مواد خوراکی توسط بازیگر و فوتبالیست مشهور سبب اعتبار بخشی خود به خودی به آن محصول می شود.
در این موارد در واقع شخص از فرد مشهور الگو برداری می نماید.

تئوری هنجار تدریجی

این تئوری جالب بیان می کند که افراد به طور تدریجی با مشکلات و شرایط دشوار خو می گیرند. این خوگیری سبب افزایش تحمل آنان نسبت به مسئله شده و سازگاری شکل می گیرد. به عنوان مثال می توان تغییرات آب و هوایی، مشکلات ریزگردها و مسائل زیستی نام برد. این تغییرات به یک باره و ناگهانی به وقوع نپیوسته اند. به مرور بوده و مردم نیز به تدریج آن را بخشی از زندگی خود در نظر گرفته اند. تا جایی که تبدیل به هنجار و عادت می شود.

این تئوری جالب را در بسیاری از مسائل تاریخی نیز می توان مشاهده نمود. به عنوان مثال اگر روزهای اول شروع جنگ در افغانستان را با روزهای اخیر در نظر بگیرید تاثیر این تئوری را خواهید دادید. یا روابط زناشویی و عاشقانه ای که بین دو فرد ایجاد می شود به چه علت علاوه بر مشکلات عدیده ادامه می یابد؟ پاسخ در هنجار تدریجی و به مرور اتفاق افتادن آن است.
غیرعادی ها به تدریج به طبیعی ها تبدیل شدند.

تئوری پا لای در

صحنه ای را تصور کنید که در حال بستن در هستید که فردی پای خود را لای در می گذارد! تا حد زیادی این عمل سعی بر حفظ ارتباط و جذب بیشتر شما برای بازگشایی بیشتر در است. این تئوری جالب بسیار در بازاریابی کاربرد دارد. به عنوان مثال شرکتی که اینترنت رایگاه هفته ای به شما می دهد، از احتمال بیشتری برای خرید دوباره از سمت شما بهره مند می شود.

اینجاست که محصول رایگان نبوده و پولی می باشد. در متروها به وفور این موارد را مشاهده کرده ایم مثل یکی 2تومن سه تا 5تومن. این عمل تا لحظه آخر با گذاشتن پا در لای در ذهن شما سعی بر افزایش رغبت خرید دارد.

این وعده ها و تخفیف هایی که توسط فروشگاه ها داده می شود همگی در زمره این تئوری جالب قرار می گیرند. این مزایا مانع بسته شدن در و قطع ارتباط شما با فرد می گردد. همانطور که گفته شد ممکن است شما بعد از استفاده تخفیف یا اشتراک رایگان دوباره به خرید اقدام نکنید اما تحقیقات نشان از افزایش احتمال خرید دوباره از آن منبع را دارد.

آیا به این فکر کرده اید که شما در حال کنترل ذهن و افکارتان هستید یا بالعکس ذهن و فکر در حال کنترل شما؟

بسیاری از افراد می گویند که خب ما تصمیم بر چگونه و بر چه فکر کردن می گیریم. این جمله صحیح است اما بنابر تاثیرات شناختی و محیطی، ذهن در برخی موارد به طور پیش فرض یا خودکار فرآیند تفکر و تاثیرپذیری را تغییر می دهد. مثل کلیشه ای جنسیتی که وقتی واژه مهندس برده می شود خود به خود در ذهن شما یک مرد تداعی می گردد.

تئوری جوجه تیغی

شاید این تئوری جالب روانشناسی پاسخی برای بسیاری از روابط شکست خورده باشد. افرادی که در روابط متعدد خود موفق نبوده و بعد از بازه زمانی متفاوتی تصمیم بر جدایی می گیرند، به دنبال علتی برای آن هستند. برخی طرف مقابل را مقصر دانسته، عده ای شرایط محیطی و بعضی از افراد خود را.
انسان ها نسبت به دوستان و اعضاء خانواده خود روابط نزدیکی دارند. گاهی همین روابط و دلسردی های آن، سبب رنجش و آزردگی خاطر می شود. اما آدمی دوباره با برقراری روابط جدید دچار اشتباه شده و رنج دیگری را متحمل می گردد. سوال اینجاست که چرا این الگوی ناقص به وجود آمده است؟
تئوری جالب روانشناسی جوجه تیغی پاسخکوی این سوال است.

بر اساس داستانی از آرتور شوپنهاور فیلسوف آلمانی:

“در یک روز سرد زمستانی چند جوجه تیغی برای گرم کردن یکدیگر به هم نزدیک می شدند اما با درد برخورد تیغ ها به یکدیگر مواجه می شدند. هوای سرد آنان را به ناچار دوباره مجبور به آن عمل می نمود اما باز هم تیغ ها سبب فاصله گرفتن می شد. تا اینکه بعد از مدتی دریافتند که باید در فاصله و حریم مناسب و مشخصی از یکدیگر قرار بگیرند.”

انسان دارای نیاز اجتماعی بوده و برقراری ارتباط در ابعاد مختلف بنابه شخصیت فرد لازم خواهد بود. اما بایستی به گونه ای باشد که تیغ های خود و دیگری سبب رنجش نشود.

لذا حفظ حریم شخصی افراد و حد مناسب در رابطه نیاز است. شاید جواب بسیاری از شکست های روابط امروزی عدم رعایت فاصله مناسب و افراط و تفریط باشد.

 

تئوری جالب تونل واقعیت

بارها شده درباره یک موضوع یکسان نظرات و عقاید متعدد و در عین حال متفاوتی بیان شود. به نظرتان دلیل چیست؟
طبق تئوری جالب روانشناسی تونل واقعیت هر فرد بسته به داستان زندگی خود متشکل از مشکلات، شادی ها، غم ها، تحصیلات، شغل و… می باشد، این موارد عناصر سازنده این تونل هستند و سبب تفاسیر و قواعد زندگی متفاوتی برای فرد خواهند شد.

همانطور که در تصویر ذیل مشاهده می کنید دو فرد در دو طرف عددی قرار دارند. که یکی از آنان مدعی عدد 6 و دیگری مدعی عدد 9 می باشد. به نظر شما کدام درست می گوید؟
هیچکدام از این افراد اشتباه نمی کنند و هر عکس بنابه زاویه زندگی و گذشته خود به قضایا می نگرد. همانطور که گفته می شود، به تعداد هر فرد جهان وجود دارد. لذا از این مورد می توان در مبحث درک و همدلی بهره برد و کفش های زندگی فرد را پوشید و واقعیت را از دید وی مشاهده نمود.

اغلب سعی بر متقاعد نمودن افراد داشته و بر روی واقعیت خود تاکید می کنیم در حالی که باید به درک درستی از مسائل ذهنی دست یابیم. اینکه به اجبار بخواهیم افراد را متوجه واقعیت هایی خلاف تصورشان بکنیم رنج آور و سبب ایجاد ناامنی در فرد می شود. زیرا وی تا کنون بنابه این قواعد زندگی خود را گذرانده است. لذا داوطلبانه بودن در امر مشاوره همیشه مورد تاکید می باشد.

تئوری جالب درماندگی آموخته شده

این تئوری جالب روانشناسی در واقع نوعی شرطی سازی است و می توان حتی در برخی از اختلالات روانشناسی آن را مشاهده نمود. در این مورد فرد دچار استیصال گشته و تلاشی برای بهبود شرایط نمی نماید. حال چرا آموخته شده؟

بدین دلیل که افراد از ابتدای زندگی درکی از بیهوده بودن تلاش و رفتارها ندارند. طبق این تئوری جالب روانشناسی  فرد به دلیل تلاش های مکرر و شکست های متوالی دچار درماندگی آموخته شده می شود. فرد کنترل تمامی امور را خارج از توان و اراده خویش می بیند و اعتقاد می یابد که سرانجام امور به وی بستگی ندارد.

مثال واقعی این تئوری جالب روانشناسی داستان میمون هاست. در این آزمایش ابتدا میمونی را وارد قفسی می کنند که از سقف آن یک موز آویزان شده و در زیر آن نردبانی قرار دارد. میمون با دیدن موز به سمت نردبان رفته و اقدام به برداشتن آن می کند که قبل از آن برق به قفس وصل می شود.

میمون می افتد و دوباره تلاش می کند اما باز هم برق وصل می شود. این عمل تاجایی ادامه یافت تا میمون دیگر تلاشی برای گرفتن موز نکرد. میمون دیگری وارد قفس می شود. این میمون تلاش میمون قبل را تکرار می کند تا جایی که دیگر مایوس می شود. با ورود میمون های بعد، میمون های قبل مانع از اقدام برای برداشتن موز توسط میمون های جدید می شدند و حتی . زیرا از واکنش برق مطلع بودند و خود به خود درماندگی ایجاد شد.

• افکار منفی و ناقص را رها کنید و بدانید بخش زیادی از امور در کنترل شما هستند.
• انتظارات را کم کنید.
• خوش بینی را فزونی بخشید.

تئوری جالب شیشه های شکسته

این تئوری جالب روانشناسی که در زمینه جرم شناسی است، توسط ویلسون و کلینگ بیان شد. آنان معتقد بودند که تخلفات کوچک مثل ریختن زباله بر روی زمین، نقاشی های غیرمجاز بر روی دیوارها و… بر روی افزایش نرخ وقوع جرائم موثر می باشند.

مثال اصلی این تئوری شیشه های شکسته بود. بدین معنی که اگر در محله ای ساختمانی با شیشه های شکسته یا بدون شیشه باشد، احتمال دزدی و جرم افزایش می یابد. زیرا فرد تصور می کند که این ساختمان کسی را برای محافظت یا تعمییرات نابسامانی آن ندارد. لذا بعد از مدتی شیشه های دیگر نیز شکسته و ساختمان به مرور فرسوده می شود.

شکستن شیشه بدون جریمه شدن سبب تقویت برای انجام جرم های بعدی می گردد. این تئوری بارها توسط افراد مختلف به کار گرفته شده و اثربخشی آن به اثبات رسیده است.

در  این مقاله به بررسی 9 مورد از تئوری جالب روانشناسی پرداختیم. در صورت وجود هرگونه مشکل و سوال می توانید جهت مشاوره روانشناسی با مشاورین راز ماندگار در ارتباط باشید